Σοβαρές επιπτώσεις απο επικίνδυνες ουσίες του bodybuilding

Σοβαρές επιπτώσεις απο επικίνδυνες ουσίες του bodybuilding

Διεγερτικά

Αμφεταμίνες

Προκαλούν κατάσταση εγρήγορσης, αϋπνία, αύξηση της ικανότητας προσοχής, υποκειμενική αίσθηση ότι τα ερεθίσματα είναι εντονότερα, ικανότητα αντίληψης περισσοτέρων ερεθισμάτων στη μονάδα του χρόνου και επιτάχυνση της εκτέλεσης πνευματικής εργασίας. Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζει η επίδρασή τους στην εμφάνιση της κόπωσης. Γενικά η διάρκεια της ικανοποιητικής απόδοσης, πριν από την εμφάνιση της κόπωσης, επιμηκύνεται αλλά και η εκδήλωση της κόπωσης αναστέλλεται τουλάχιστον εν μέρει. Πιστεύεται ότι επηρεάζουν θετικά την απόδοση των αθλητών. Η δράση όμως αυτή δεν είναι σταθερή και αναστέλλεται μετά από επανειλημμένη χρήση ή μετά από λήψη μεγάλης δόσης. Και στις δυο αυτές περιπτώσεις η χρήση τους ακολουθείται σχεδόν πάντοτε από κατάθλιψη και αίσθημα κόπωσης. Έτσι παρά το γεγονός ότι ένας αριθμός μελετών παρουσιάζουν τις αμφεταμίνες ως φάρμακα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την απόδοση ενός αθλητή, εν τούτοις η άποψη αυτή δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει αποδεκτή, αλλά ούτε και επαρκώς επιστημονικά τεκμηριωθεί. Οι αμφεταμίνες προκαλούν επίσης σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες τόσο από το καρδιοκυκλοφορικό όσο και από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Σπουδαιότερη, η εμφάνιση ψυχικής εξάρτησης και αντοχής. Ο κυριότερος όμως κίνδυνος από τη χρήση τους είναι η αναστολή της εμφάνισης της κόπωσης που έχει σαν αποτέλεσμα ο αθλητής να ξεπερνάει τα φυσικά όρια αντοχής του και να οδηγείται σε κατάσταση πλήρους εξάντλησης που να καταλήξει και σε θάνατο.

Εφεδρίνη

Η χρήση εφεδρίνης επιφέρει αύξηση του παλμού και της ροής του αίματος. Επίσης μετά από χορήγησή τους σε αθλητές παρατηρείται υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, καθώς και βρογχοδιαστολή. Οι ανεπιθύμητες παρενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν στους αθλητές, είναι ανορεξία, ταχυκαρδία και υπέρταση.



Αναβολικά Στεροειδή

Γενικές επιπτώσεις

Εμφανίζουν αρρενοποιητική δράση στις γυναίκες και προκαλούν την εμφάνιση ακμής, γενείου, μη ανατάξιμες αλλοιώσεις στη φωνή και σοβαρές διαταραχές στην έμμηνο ρύση. Στους άνδρες προκαλούν στειρότητα (από συρρίκνωση των όρχεων),διόγκωση του προστάτη, καθώς και γυναικομαστία. Και στα δυο φύλα εξ άλλου αυξάνουν τη συγκέντρωση της χοληστερόλης του αίματος με αποτέλεσμα να αυξάνουν τον κίνδυνο πρόκλησης καρδιοπαθειας. Ακόμα εμφανίζονται μώλωπες, εξανθήματα, αιμορραγίες στόματος/ μύτης και δυσκαμψία.

Η επίδραση των αναβολικών επί του σκελετού αφορά την προαγωγή της κατά μήκος αύξησης των οστών και την πρόωρη ωρίμανση τους, με αποτέλεσμα την αύξηση του αναστήματος των παιδιών, αλλά συγχρόνως και την πρόωρη σύγκλειση των επιφύσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις γυναίκες η φαρμακολογική δράση των αναβολικών είναι περισσότερο εμφανής αλλά και περισσότερο επικίνδυνη.

Από τα αναβολικά όσα φέρουν αλκύλιο στον C17 διαταράσσουν την απεκκριτική λειτουργία του ήπατος με αποτέλεσμα τη χολόσταση και κατ’ επέκταση την εγκατάσταση χολοστατικού ίκτερου, ο χρόνος εμφάνισης του οποίου (από την έναρξη της λήψης των φαρμάκων) ποικίλλει και δεν φαίνεται να επηρεάζεται από το είδος και τη δόση του φαρμάκου. Μεγαλύτερη σημασία για του εμφάνιση του ικτέρου φαίνεται να έχουν η προδιάθεση του πάσχοντος και η λειτουργική κατάσταση του ήπατος. Ο ίκτερος παρέρχεται μετά τη διακοπή της λήψης των αναβολικών.

Η τεστοστερόνη χορηγούμενη από το στόμα δεν είναι δραστική διότι μεταβολίζεται γρήγορα στο ήπαρ, σε αντίθεση με τα συνθετικά αναβολικά στεροειδή που χορηγούνται από το στόμα. Τα περισσότερα από αυτά έχουν εκτός από το υδροξύλιο του C17 του στεροειδούς πυρήνα και ένα αλκύλιο –υποκαταστάτη- που επιβραδύνει την ταχύτητα μεταβολισμού του φαρμάκου στο ήπαρ. Αυτή η διαφοροποίηση στο μεταβολισμό που προκαλείται από τον υποκαταστάτη έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη τοξικότητα του φαρμάκου στο ήπαρ.

Σε ομάδα από 69 ασθενείς που έπαιρναν από το στόμα παράγωγα της τεστοστερόνης αλκυλιωμένα στον C17 (ανδρογόνα αναβολικά στεροειδή) παρατηρήθηκαν σε ποσοστό 80% διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας. Επίσης, παρατηρήθηκε ιστολογικά χολοστατικός ίκτερος, αλλά οι βλάβες αυτές ήταν καλοήθεις και ανατάξιμες. Ορισμένοι μόνο ασθενείς νόσησαν από πελίωση του ήπατος, χωρίς όμως συμπτώματα ηπατικής βλάβης κι από αυτούς λίγοι μόνο κατέληξαν από ηπατική ανεπάρκεια.



Σχέση αναβολικών με τον καρκίνο

Τα τελευταία χρόνια υποστηρίζεται ότι τα αναβολικά έχουν άμεση σχέση με τον καρκίνο. Η άποψη ότι τα ανδρογόνα αναβολικά στεροειδή "επάγουν" το μηχανισμό καρκινογένεσης και κυρίως περιπτώσεις ηπατοκυτταρικού καρκινώματος ενισχύεται αφ’ ενός μεν από πολλές επιδημιολογικές έρευνες, αφ’ ετέρου δε από μελέτες σε πειραματόζωα που αποδεικνύουν ότι ένα "ανδρογονικό περιβάλλον" σε ένα υπόστρωμα υγιούς ήπατος προδιαθέτει την ανάπτυξη καρκινώματος. Έτσι σε άτομα πριν από την εφηβεία, καθώς επίσης και σε ποντίκια στελεχών CH3, CbA που έχουν μια αυξημένη πιθανότητα "αυθόρμητης" καρκινογένεσης στο ήπαρ, το νεόπλασμα είναι 3 ή 6 φορές πιο κοινό στους άρρενες. Πειραματικές επί πλέον παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι ενέσεις τεστοστερόνης σε θηλυκά ποντίκια αυτού του είδους αυξάνουν την επιρρέπεια σε καρκινογένεση ήπατος, όπως επίσης ότι ο ευνουχισμός των αρρένων ποντικιών ελαττώνει τη συχνότητα ηπατωμάτων από 33,8% σε 11,4%. Σε περιπτώσεις που αναφέρονται "χημικώς επαγόμενα" καρκινώματα, σε ποντίκια, ο αριθμός των όγκων, καθώς επίσης και ο βαθμός διαφοροποίησης, αυξάνονται με τη χορήγηση τεστοστερόνης, ενώ ο ευνουχισμός προσφέρει κάποια προστασία.

Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρονται πολλές ακόμη περιπτώσεις που δείχνουν τη σχέση των αναβολικών στεροειδών με τον καρκίνο. Ο Bernstein και οι συνεργάτες του (1971) περιέγραψαν ένα περιστατικό ηπατοκυτταρικού καρκινώματος σε ασθενή με αναιμία Fanconi που έπαιρνε οξυμεθολόνη. Ανακοινώθηκαν επίσης περιστατικά καρκίνου του ήπατος σε ασθενείς με απλαστική αναιμία που έπαιρναν ανδρογόνα (Johnson 1972, Guy και Auslander 1973). Ο καρκίνος αυτός ήταν ένα καλά διαφοροποιημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και εμφανίστηκε στο ήπαρ των ασθενών που δεν υπέφεραν από προηγούμενη ηπατική νόσο. Άλλα περιστατικά ηπατοκυτταρικού καρκινώματος έχουν αναφερθεί επίσης σε ασθενείς που έπαιρναν αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή για άλλες νόσους, πλην της απλαστικής αναιμίας, όπως κρυψορχία, υπολειτουργία υπόφυσης, παροξυσμική νυχτερινή αιμοσφαιρινουρία κτλ. Παράγοντες που θα μπορούσαν να προδιαθέσουν τους ασθενείς στη δημιουργία καρκίνου του ήπατος, όπως κίρρωση του ήπατος, αιμοσιδήρωση ή ηπατίτιδα μετά από μετάγγιση, απουσίαζαν από όλα τα αναφερθέντα περιστατικά.

Η εξέλιξη των νεοπλασμάτων αυτών δυνατόν να είναι αργή. Ακόμη και με συνεχή χορήγηση ανδρογόνων, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι νεοπλασίες αυτές είναι κακοήθεις.

Στο Annals of Internal Medicine (Jan.1984) αναφέρεται περιστατικό θανάτου από καρκίνο του ήπατος ενός 26χρονου αθλητή, ο οποίος ήταν μεν υγιής αλλά επί 4 χρόνια έπαιρνε στεροειδή από το στόμα για να αυξήσει τη μυϊκή του δύναμη (Zyrer 1984). Ακόμα αναφέρετε η περίπτωση ενός 38χρονου αθλητή που επί αρκετά χρόνια έκανε ενέσεις μεθανδροστενολόνης, ενώ έπαιρνε και άλλα αναβολικά από το στόμα. Στον αθλητή αυτό αναπτύχθηκε όγκος του Wilms, που παρατηρείται κυρίως στα παιδιά και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις στους ενήλικες.

Ο Schmid του Ινστιτούτου της Αθλητικής στην Πράγα (Taylor, 1979) σε μια εξαιρετικά εκτεταμένη εργασία του προσπάθησε να συσχετίσει θετικά ή αρνητικά κάθε είδους αθλητική δραστηριότητα με την καρκινογένεση , μελέτησε δε τις αιτίες θανάτου σε 780 αθλητές και διαπίστωσε ότι οι 218 από αυτούς (δηλαδή ποσοστό 27,9%), πέθαναν από καρκίνο. Το ποσοστό αυτό είναι κατά πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με το ποσοστό θανάτων από καρκίνο που παρατηρήθηκε στον υπόλοιπο συνολικό μη αθλητικό πληθυσμό της Τσεχοσλοβακίας, καθώς επίσης και από το 20-22% που δείχνουν οι στατιστικές σ’ όλο τον κόσμο. Επίσης, στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι το 1929 οι αθλητές που πέθαιναν από καρκίνο ανέρχονταν σε ποσοστό 9%, ενώ το 1973 το ποσοστό αυξήθηκε σε 28%.

Η καρκινογένεση, βεβαίως είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο και ο συλλογισμός, ότι το 1929 οι αθλητές δεν χρησιμοποιούσαν αναβολικά, γι’ αυτό δεν πέθαιναν τόσο συχνά από καρκίνο, ενώ το 1973 που τα χρησιμοποιούσαν το ποσοστό τους αυξήθηκε, δεν μπορεί να είναι απόλυτος. Τα στοιχεία όμως αυτά θα μπορούσαν να είναι ενδεικτικά.

Ερευνάται ακόμη κατά πόσο η αθλητικά δραστηριότητα και ο ανταγωνισμός επιδρούν στον ανθρώπινο μεταβολισμό και στη λειτουργία του και προάγουν την ανάπτυξη όγκων μέσω ομοιοστατικών διαταραχών, διαταραχών του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών καθώς και μεταβολικών διαταραχών. Ορισμένοι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η έντονη φυσική άσκηση και μυϊκή προσπάθεια καθυστερούν την έναρξη και την ανάπτυξη των όγκων εξ΄ αιτίας της πλούσιας κατά την άσκηση οξυγόνωση των ιστών και ότι έτσι παρεμποδίζεται η εξαλλαγή των καλοήθων όγκων, ενώ άλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι η καθυστέρηση ηή η παρεμπόδιση της ανάπτυξης όγκων οφείλεται στην ισταμίνη που παράγεται κατά την άσκηση. Επακόλουθο αυτών των ισχυρισμών φαίνεται να είναι το γεγονός ότι οποιαδήποτε διαταραχή της κυτταρικής αναπνοής , εξ’ αιτίας έλλειψης οξυγόνου, μπορεί να προκαλέσει καρκινογένεση. Και αυτό διότι υποστηρίζεται ότι η διαταραχή της οξυγόνωσης των ιστών οδηγεί σε αποικοδόμηση των νουκλεϊκών οξέων (DNA και RNA) και στην έναρξη, μ’ αυτό τον τρόπο, της ενεργοποίησης των ογκογόνων γονιδίων. Το σώμα έχει ένα πολύ ευαίσθητο ισοζύγιο πυρηνικού υλικού, το οποίο πολλοί παράγοντες μπορούν να το διαταράξουν, ένας απ’ αυτούς δε είναι τα αναβολικά στεροειδή.